Thế nào là bê tông phun? Và 1 số ứng dụng của nó

Bê tông phun là một loại bê tông đặc biệt, được thi công bằng phương pháp chuyển dịch áp lực không khí bởi một thiết bị phun tốc độ cao lên bề bặt thi công mà không cần cốt pha. Hiện nay, bê tông phun đã và đang được ứng dụng ngày càng rộng rãi trong xây dựng nhưng phổ biến nhất là làm lớp lót cho các công trình ngầm trong hầm, hoặc có thể được dụng trong sữa chữa bê tông.

Tìm hiểu về bê tông phun

Bê tông phun là bê tông được dịch chuyển bằng áp lực không khí bởi một thiết bị phun tốc độ cao. Bê tông phun được sử dụng để cố định đá kết dính kém và nền đất mềm vì vậy được sử dụng có công trình gia cố trong các máng rãnh lộ thiên; đường hầm hay gia cố cho sườn dốc; hay có thể sử dụng phổ biến cho lớp lót tại các công trình ngầm trong hầm hoặc sửa chữa trong bê tông. Bê tông vừa được phun sẽ được kết chặt lại cùng một lúc, sẽ được đông cứng rất nhanh mà không sợ bị rơi sụp.

Vật liệu làm nên bê tông phun bao gồm: cát, đá mi và xi măng được chuyển đến trạm trộn xi măng rồi trộn thành vữa ướt trong trường hợp để sản xuất bê tong phun ướt. Trong trường hợp làm bê tong phun khô, các vật liệu thô và khô được cân và đổ vào khoang trộn. Hỗn hợp này được thổi bởi áp lực khí và đi qua đường ống xoắn rồi thổi ra ngoài từ đầu phun. Bê tông phun có thể được thi công cho bề mặt đứng, mặt ngang, bề mặt có độ dốc và phía trên chất nền.

Ứng dụng của bê tông phun

Bê tông phun có thể được phun bằng phương pháp ướt hoặc khô.

• Phương pháp phun ướt ít bụi hơn khi phun, hàm lượng xi măng nhiều hơn và khối lượng hao hụt rất nhỏ khoảng 12%. Bê tông có thể được phun ra theo lưu lượng mỏng hoặc đặc. Bê tông phun ướt bao gồm việc trộn sẵn hỗn hợp vữa từ trạm trộn sau đó đổ vào máy phun rồi phun đến kết cấu bằng áp lực khí nén. Bê tông phun ướt giảm thiểu vữa rơi và bụi khi so với bê tông phun khô. Ưu điểm của bê tông phun ướt là có thể phun khối lượng lớn trong một thời gian ngắn.
• Phương pháp phun khô thì gây ra nhiều bụi hơn và khối lượng hao hụt lớn hơn, khoảng 25% (theo khối lượng). Phương pháp lưu lượng mỏng phải được dùng cho bê tông phun khô. Ưu điểm của bê tông phun khô là lượng nước sử dụng có thể điều chỉnh bởi người phun, do đó có thể phun hữu hiệu vào mặt đứng hay trần. Bê tông phun khô cũng được áp dụng nhiều trong công tác sữa chữa khi mà việc tạm dừng thường xảy ra, do hỗn hợp vữa có thể được lấy ra từ ống phun dễ dàng.

Hiện nay trên thế giới, bê tông phun được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực khác nhau của ngành xây dựng. Cụ thể như: bê tông phun được ứng dụng trong cải tạo, nâng cấp, sửa chữa hư hỏng, tăng cường khả năng chịu lực cho các kết cấu công trình. Sử dụng bê tông phun trong mái dốc, bảo vệ mái đê; hay thi công các hạng mục mà không cần cốt pha, thích hợp cho các công trình có bề mặt uốn lượn, yêu cầu thẩm mỹ cao. Ngoài ra, bê tông phun là phương pháp thi công nhanh nhất cho những kết cấu tấm vỏ; hoặc sử dụng trong công tác đào hầm ngầm, phun bê tông làm kết cấu chống đỡ tạm thời trong hầm; làm bê tông lót cho bê tông mặt hầm.
Tại Việt Nam, một số công trình lớn như đập thủy điện (thủy điện Yali, Hòa Bình, Hàm Thuận, Đại Ninh, Đồng Nai…) và hầm xuyên đèo Hải Vân, khu du lịch Đại Nam…đã được sử dụng công nghệ bê tông phun.